Cis Henrykowski — najstarsze drzewo w Polsce, Dąb Bartek, Dąb Chrobry to tylko kilka z okazałych pomników przyrody, jakie możemy podziwiać w Polsce. Są to bardzo stare drzewa, które gdyby tylko mogły mówić, opowiedziałyby kawał historii naszego kraju. Poznaj najbardziej wyjątkowe drzewa w Polsce.
Cis Henrykowski — najstarsze drzewo w Polsce
Cis Henrykowski to najstarsze drzewo w Polsce, które rośnie w województwie dolnośląskim, we wsi Henryków Lubański. Jego wiek szacowany jest na około 1272 lata, co czyni go jednym z najstarszych drzew na świecie. Pomimo swojego wieku drzewo zostało kilkakrotnie uszkodzone, m.in. przez żołnierzy w 1813 roku, pocisk artyleryjski w 1945 roku oraz podczas huraganu w 1989 roku, który zniszczył jedną z odnóg, zmniejszając obwód drzewa z 5 m do 1,5 m.
W latach 90. XX wieku drzewo przeszło kurację zabezpieczającą, a w 2016 roku podjęto prace zmierzające do poprawy jego stanu. Korzenie drzewa zostały zabezpieczone przed gryzoniami, zbudowano specjalne rusztowanie, zainstalowano zraszacze i zamgławiacze, co miało pomóc w przygotowaniu drzewa do letnich upałów. Dzięki tym działaniom drzewo znów zaczęło wypuszczać nowe pędy i igły.
Cis Henrykowski został ustanowiony pomnikiem przyrody przez rozporządzenie Wojewody Jeleniogórskiego z 1992 roku. Jego obwód w 2013 roku wynosił 425 cm, a wysokość 10,5 m.
Cis Henrykowski zajmuje pierwsze miejsce w rankingu najstarszych drzew w Polsce, którego pierwsza dziesiątka obejmuje również cis pospolity z Bystrej o wieku 918 lat, cis pospolity z Bystrzycy (820 lat), dąb szypułkowy znad jeziora Tolkmicko (722 lata), dąb szypułkowy z Bąkowa (722 lata), dąb szypułkowy z Bartkowa (709 lat), cis pospolity z Murowanej Gośliny (702 lata), cis pospolity z Wałbrzycha (702 lata) oraz cis pospolity z Jeleniej Góry (702 lata). Każde z tych drzew ma swoją unikalną historię i cieszy się dużym zainteresowaniem turystów i miłośników przyrody.
Dąb Bartek — najbardziej znane drzewo w Polsce
Dąb Bartek to jedno z najstarszych dębów w Polsce, który od 1954 roku jest chroniony jako pomnik przyrody. Drzewo to rośnie w leśnictwie Bartków (nadleśnictwo Zagnańsk), przy drodze wojewódzkiej nr 750 z Zagnańska do Samsonowa, w województwie świętokrzyskim.
Wiek Bartka to około 685 lat, a jego wysokość to obecnie 28,5 metra. Według danych z nadleśnictwa Zagnańsk obwód pnia na wysokości 1,30 m wynosi 9,85 m, a przy ziemi 13,4 m, rozpiętość korony 20 × 40 m, okap korony 720 m³, a średnica 3,14 m. Miąższość całego drzewa wynosi 72 m³, miąższość grubizny 65 m³, w tym pień główny 46 m³.
Dąb Bartek przetrwał już wiele wydarzeń, takich jak pożar w 1906 roku czy uderzenie pioruna w 1991 roku. W 1934 roku został uznany za “najokazalsze drzewo w Polsce” przez konkursowy sąd pod przewodnictwem profesora Władysława Szafera. Od tego czasu jest pomnikiem przyrody.
Niestety, próchnienie pnia stało się poważnym problemem dla drzewa. W 2011 roku podjęto próby ratowania dębu poprzez wykonanie łuku, do którego drzewo mogłoby zostać podwieszone, co pozwoliłoby uniknąć ewentualnego złamania lub wywrócenia się drzewa. Jednakże koszt realizacji tego projektu wynosi około 2 miliony złotych, a niezbędne fundusze wciąż są poszukiwane.
Dąb Chrobry — miejsce sądów wiejskich
Dąb Chrobry to jeden z najstarszych dębów w Polsce, uznawany za pomnik przyrody. Położony w pobliżu rezerwatu przyrody Buczyna Szprotawska w Borach Dolnośląskich, obecnie znajduje się w granicach województwa lubuskiego. Drzewo wzięło swoją nazwę od legendy o spotkaniu cesarza Ottona III z Bolesławem Chrobrym pod jego koroną, jednak jego wiek szacuje się na około 750 lat. W 1906 roku obwód dębu oszacowano na 8,61 m, a jego obecna objętość to około 90 m³, co czyni go największym pod względem objętości drewna spośród polskich dębów i trzecim pod względem objętości w Europie Środkowej.
Dąb Chrobry był chroniony już przed II wojną światową, a w 1966 roku został uznany za pomnik przyrody. Wielokrotnie był również podpalany, ale zawsze udało się go uratować. Niestety, w 2020 roku oficjalnie uznano go za martwe drzewo, gdyż po raz pierwszy nie zaobserwowano na nim świeżych pąków liści.
W 2004 roku 2,5 kg nasion tego drzewa zostało zawiezionych do Rzymu podczas pielgrzymki polskich leśników, a po powrocie do Polski każde drzewo, które wyrosło z tych nasion, zostało nazwane dębem papieskim.
Dąb Chrobry był również miejscem, w którym odbywały się niegdyś sądy wiejskie. Jego rozpiętość korony wynosiła około 16 m, wysokość 26 m, a obwód pnia 10,04 m. Drzewo miało silnie rozwiniętą koronę i grube konary, przechodzące w gałęzie o bujnym ulistnieniu, a pień i niektóre konary były w środku puste. Mimo że dąb Chrobry już nie żyje, pozostaje ważnym zabytkiem przyrody oraz miejscem, które ma duże znaczenie dla historii i kultury Polski.
Tomasz – włóczykij, miłośnik podróży, twórca. Dzieli się tutaj ciekawymi historiami inspirującymi do podróży, pięknymi miejscami z całego świata. Pasjonat górskich wypraw, fotografii i filmowania. Piękno i różnorodność naszej planety jest czymś, czego warto doświadczyć własnymi zmysłami. Podróżuj i odkrywaj z nami. Misją jest inspirowanie innych do poznawania miejsc i odmiennych kultur z całego świata.
